Wiedza i Praktyka Sp. z o.o.
ul. Łotewska 9a
03-918 Warszawa
Biblioteka szkolna powinna być finansowana z budżetu szkoły. Oprócz pieniędzy na książki w budżecie powinny być też pieniądze na wyposażenie. Praktyczną zasadą jest odnowienie co roku około 5% zbiorów, zaś budżet na następny rok kalendarzowy planowany jest w maju. W czerwcu dyrektor otrzymuje zarys planu finansowego. W grudniu projekt planu jest opiniowany przez Radę Pedagogiczną. Sprawdź, co te terminy oznaczają w p...
Zgodnie z Kartą Nauczyciela, nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może zostać przeniesiony na inne stanowisko w tej samej szkole, o ile wyrazi na to pisemną zgodę. Taka zmiana nie wymaga rozwiązywania dotychczasowego stosunku pracy. Sprawdź, jak poprawnie sporządzić dokument i pobierz gotowy wzór pisma do wykorzystania.
Dobrze przygotowane sprawozdanie pełni jednocześnie funkcję informacyjną, promocyjną i strategiczną – stanowi bazę do planowania przyszłych działań, dokumentowania inicjatyw czy ubiegania się o środki na rozwój zasobów i infrastruktury. To również nieocenione narzędzie przy tworzeniu dokumentacji awansu zawodowego, raportów projektowych czy portfolio dobrych praktyk. Aby jednak spełniało swoje zadanie, musi być przyg...
Regulamin biblioteki szkolnej to dokument wewnętrzny, który określa szczegółowe zasady korzystania z zasobów i przestrzeni bibliotecznej. Tworzony przez nauczyciela bibliotekarza i zatwierdzany przez dyrektora szkoły, stanowi praktyczną instrukcję codziennego funkcjonowania biblioteki – jej organizacji, dostępności i usług. Choć nie jest częścią statutu szkoły, opiera się na obowiązującym prawie oświatowym oraz dokum...
Protokoły biblioteczne to formalne i urzędowe dokumenty, które stanowią nie tylko dowód wykonanych operacji, ale także zabezpieczenie merytoryczne i prawne działalności biblioteki. To na ich podstawie można potwierdzić, że księgozbiór był selekcjonowany, kontrolowany, aktualizowany czy uzupełniany zgodnie z obowiązującymi przepisami i procedurami. Prawidłowo prowadzona dokumentacja protokołów świadczy o transparentno...
Nauczyciel zatrudniony na stanowisku bibliotekarza w wymiarze 30/30 otrzymuje dodatkowo 7/18 zajęć z biologii. Czy dobrze rozumiem, że przydzielając zajęcia z rewalidacji nauczycielowi powinniśmy obliczyć w pierwszej kolejności pensum łączone wynikające z tygodniowego wymiaru zajęć dla nauczyciela bibliotekarza oraz dla nauczyciela? Otrzymamy wtedy pensum 27/27 i to z tego pensum przydzielam 2/27 zajęć rewalidacji.
W działalności biblioteki szkolnej skoncentrowanej na grupie przedszkolnej głównym liderem powinien być oczywiście nauczyciel bibliotekarz. Nie oznacza to jednak, że cała inicjatywa związana z przygotowaniem i realizacją zajęć w grupach przedszkolnych powinna pochodzić wyłącznie od niego. Wręcz przeciwnie powinien podjąć takie działania, aby do przygotowania i opracowania takich zajęć zaangażować uczniów szkoły. Spra...
W Holandii młodzież wciąż chętnie sięga po książki – zarówno papierowe, jak i cyfrowe. Mimo rosnącej popularności ekranów, czytelnictwo wśród dzieci i nastolatków systematycznie rośnie, a biblioteki – w tym także internetowe – notują rekordowe liczby wypożyczeń. Jak to możliwe? Kluczem okazuje się wczesne budowanie nawyków czytelniczych, różnorodna oferta literacka oraz swoboda wyboru lektur. Sprawdź, jakie tytuły są...
„Akademia Pana Kleksa” to nie tylko jedna z ulubionych lektur uczniów szkół podstawowych, ale też niewyczerpane źródło inspiracji dla nauczycieli i bibliotekarzy. Fantastyczny świat stworzony przez Jana Brzechwę daje ogromne możliwości twórczego wykorzystania – zarówno podczas wakacyjnych warsztatów, jak i w ramach bibliotecznych konkursów. Poniższa propozycja zadań opartych na książce może stać się punktem wyjścia d...
Czy wyobrażasz sobie, że krótkie wideo z emocjonalną reakcją na książkę może wynieść ją na szczyty list bestsellerów? BookTok – dynamiczna społeczność czytelnicza na TikToku – właśnie tak działa. To potężne narzędzie, które zmienia sposób, w jaki młodzi ludzie sięgają po literaturę. A co najważniejsze – może stać się również sprzymierzeńcem bibliotek. Zobacz, jak nowoczesne platformy społecznościowe mogą pomóc Twojej...
Zielona Biblioteka to koncepcja, która łączy tradycyjną rolę biblioteki z nowoczesnymi, ekologicznymi rozwiązaniami, które sprzyjają ochronie zasobów naturalnych i zrównoważonemu rozwojowi. Sprawdź praktyczne inicjatywy, które każda biblioteka, niezależnie od wielkości, może wdrożyć. Dowiedz się, jak zmniejszyć zużycie energii, zredukować odpady, wprowadzić ekologiczną edukację i stać się liderem w promowaniu zrównow...
TikTok stał się nieodłączną częścią codzienności wielu nastolatków – wciąga, bawi, inspiruje, ale też... uzależnia. Czy młodzież potrafi jeszcze żyć offline? Czy potrafi zatrzymać się choć na chwilę i świadomie wybierać, jak spędza swój czas? Niniejszy scenariusz warsztatów to 45-minutowa podróż w głąb cyfrowych nawyków – z refleksją, humorem i konkretami. Zajęcia pomogą uczniom zrozumieć, jak działa mechanizm uzależ...
Czy warto poddać się ocenie pracy jako nauczyciel bibliotekarz? Tak! To nie tylko obowiązek w niektórych sytuacjach, ale także szansa na awans zawodowy i docenienie Twojego zaangażowania. Dowiedz się, kto może zainicjować procedurę, jakie korzyści niesie ze sobą ocena pracy oraz jak przebiega cały proces. Sprawdź, dlaczego warto się do niej przygotować i jak może wpłynąć na Twoją dalszą ścieżkę zawodową.
Postęp technologiczny w dziedzinie sztucznej inteligencji pozwala na odtworzenie historycznych materiałów wizualnych w nowym, bardziej przystępnym formacie. DeepAI Colorizer to jedno z najnowocześniejszych narzędzi służących do automatycznego kolorowania czarno-białych zdjęć i ilustracji. Dzięki wykorzystaniu zaawansowanych algorytmów sieci neuronowych, oprogramowanie to umożliwia przekształcenie dawnych fotografii i...
W świecie, w którym sztuczna inteligencja wspiera już nie tylko badania naukowe, ale i codzienną pracę bibliotekarzy, nauczycieli czy twórców, umiejętność formułowania skutecznych poleceń – tzw. promptów – staje się kompetencją XXI wieku. Jak rozmawiać z chatbotem? Jak napisać prompt, który da trafną i użyteczną odpowiedź? W tym artykule przedstawiamy zasady, dzięki którym komunikacja z AI będzie precyzyjna, efektywn...
Dnia 1 listopada 2024 r. CUW przejął obsługę księgową miejskiej biblioteki publicznej. W regulaminie wynagradzania biblioteki jest zapis, że w ramach środków na wynagrodzenie tworzy się tzw. nagrodę roczną. Nie ma innego zapisu dotyczącej tej nagrody. Czy mamy traktować to jako nagrodę uznaniową wypłacaną na wniosek dyrektora biblioteki? Z dokumentów źródłowych wiemy, że przed przejęciem obsługi księgowej przez CUW w...
Moje pytanie dotyczy wysokości jednorazowej odprawy pieniężnej dla pracownika biblioteki publicznej w związku z odejściem na emeryturę. W art. 31c uodk zostały wymienione stawki. Ta maksymalna jest równa trzymiesięcznemu wynagrodzeniu. Wiem, że w niektórych bibliotekach obowiązują właśnie te stawki korzystniejsze dla pracowników. Czy jest to zgodne z prawem?
„Charlie i fabryka czekolady” to jedna z najchętniej czytanych książek Roalda Dahla – pełna magii, humoru i ważnych wartości. Na jej podstawie przygotowaliśmy gotowy konkurs czytelniczy dla uczniów, idealny do wykorzystania w bibliotece szkolnej lub podczas lekcji języka polskiego. Materiały zawierają krzyżówkę, pytania oraz zadania do książki, oparte na wydaniu Społecznego Instytutu Wydawniczego Znak z 2016 roku (tł...
Jak zachęcić uczniów do tworzenia własnych treści, rozwijać ich kreatywność i jednocześnie uczyć nowych technologii? Odpowiedzią może być Book Creator – intuicyjne i wszechstronne narzędzie, które rewolucjonizuje pracę z tekstem w szkole i bibliotece. To aplikacja, która umożliwia tworzenie interaktywnych książek cyfrowych zawierających tekst, ilustracje, nagrania audio, filmy i elementy multimedialne. Co ważne – jej...
Prowadzenie rejestru ubytków to jeden z kluczowych obowiązków bibliotekarza szkolnego, związany z ewidencją i rozliczaniem zbiorów bibliotecznych. Choć dokument ten bywa mylony z księgą inwentarzową, pełni zupełnie inną funkcję – służy do odnotowywania materiałów trwale wycofanych z użytkowania, takich jak książki zniszczone, zagubione, zużyte czy nieaktualne. Co istotne, rejestr ubytków ma charakter dokumentu finans...
W dobie cyfryzacji i rozwoju sztucznej inteligencji biblioteki na całym świecie szukają innowacyjnych sposobów na usprawnienie obsługi użytkowników. Jednym z najnowocześniejszych rozwiązań jest ChatGPT, inteligentny wirtualny asystent, który może wspierać bibliotekarzy, odpowiadać na pytania czytelników i pomagać w organizacji zasobów bibliotecznych. Dzięki zaawansowanym algorytmom przetwarzania języka naturalnego Ch...
Książki z motywem magii, czarów i niecodziennych przygód od lat zajmują szczególne miejsce w sercach młodych czytelników. To właśnie ten świat fantazji – łączący niezwykłość z codziennością – daje dzieciom przestrzeń do wyobraźni, zabawy, ale też refleksji nad relacjami, emocjami i wartościami. Tak jest również w przypadku powieści Magiczne drzewo. Czerwone krzesło Andrzeja Maleszki, która rozpoczyna znany i lubiany ...
„Detektyw Pozytywka” Grzegorza Kasdepke to książka, która doskonale sprawdza się jako punkt wyjścia do pracy z młodszymi uczniami podczas lekcji bibliotecznych. Dzięki krótkim, zabawnym opowiadaniom i przystępnej formie narracji, wprowadza dzieci w świat literatury detektywistycznej oraz rozwija spostrzegawczość, logiczne myślenie i umiejętność formułowania wniosków. Książka podzielona jest na piętnaście niezależnych...
Czy nauczyciel bibliotekarz w czasie wakacji normalnie wykonuje swoją pracę? Czy może być on zobligowany do pełnienia dyżurów wakacyjnych w bibliotece? A może do wykonywania innych czynności związanych z jej funkcjonowaniem? Odpowiedź zależy o tego, w jakiej szkole zatrudniony jest bibliotekarz. Sprawdź, jakie obowiązki mają nauczyciele bibliotekarze w czasie wakacji. Zobacz, co stanowi Karta Nauczyciela i Kodeks pra...
Cytatozofia to innowacyjna metoda pracy dydaktycznej, która wykorzystuje cytaty jako inspirację do analizy, twórczości i dialogu. Dzięki tej metodzie nauczyciele mogą rozwijać w uczniach nie tylko umiejętności interpretacyjne i językowe, ale także empatię, zdolność do współpracy i refleksji nad własnymi wartościami. Cytatozofia sprawdza się zarówno na lekcjach, jak i podczas zajęć bibliotecznych, a jej siłą jest pros...
„Zemsta” Aleksandra Fredry pozostaje jednym z najczęściej omawianych dzieł w polskiej edukacji literackiej – i nie bez powodu. Jej barwne postaci, klarowna struktura fabularna oraz mistrzowski język czynią ją nie tylko wartościową lekturą szkolną, lecz również doskonałym materiałem do opracowania zadań konkursowych. Konkurs czytelniczy na podstawie „Zemsty” Aleksandra Fredry to propozycja skierowana do nauczycieli i ...
Konkurs czytelniczy pod nazwą „Szekspir”, oparty na wybranych dramatach Williama Szekspira („Hamlet”, „Makbet”, „Romeo i Julia”), może pełnić funkcję dydaktycznego uzupełnienia podstawy programowej w starszych klasach szkół podstawowych i średnich. Konkurs umożliwia nie tylko powtórzenie treści lektur, lecz także kształtowanie umiejętności analizy i interpretacji tekstów literackich – kompetencji kluczowych na egzami...
Książka Mikołajek autorstwa René Goscinny’ego i Jean-Jacques’a Sempégo od lat bawi kolejne pokolenia młodych czytelników. To pełne humoru i lekkości opowieści o przygodach rezolutnego chłopca oraz jego nie mniej barwnych kolegów ze szkoły. Krótkie, dynamiczne rozdziały idealnie sprawdzają się jako materiał do głośnego czytania, analizy oraz kreatywnych działań animacyjnych. Właśnie dlatego Mikołajek stanowi świetny p...
Plan pracy nauczyciela bibliotekarza nie jest zwykłym dokumentem do odhaczenia w kalendarzu szkolnym. To mapa działań, które wyznaczają kierunek pracy biblioteki – zarówno w obszarze czytelnictwa, edukacji, jak i budowania relacji w całej społeczności szkolnej. Do 15 września każdy nauczyciel bibliotekarz staje przed zadaniem stworzenia planu, który nie tylko spełni wymagania formalne, ale przede wszystkim będzie żyw...
Olga Boznańska – jedna z najwybitniejszych polskich malarek, mistrzyni nastroju i emocji, w 2025 roku została ogłoszona patronką roku. To doskonała okazja, aby wprowadzić jej twórczość do biblioteki i pokazać uczniom, że sztuka sprzed ponad stu lat wciąż może być im bliska. Prezentujemy gotowy scenariusz zajęć bibliotecznych dla szkół średnich, który pozwala nie tylko przybliżyć młodzieży postać Boznańskiej, ale takż...
Praca nauczyciela powinna mieścić się w ramach 40-godzinnej normy tygodniowej wynikającej z przepisów Karty Nauczyciela, a każde przekroczenie tej normy stanowi pracę w godzinach nadliczbowych w rozumieniu przepisów kodeksowych, ze wszystkimi tego konsekwencjami. Sprawdź, co uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z 26 lutego 2025 r. oznacza w codziennej pracy nauczyciela bibliotekarza w bibliotece szkolnej.
Czy nauczyciel bibliotekarz może domagać się wynagrodzenia za nadgodziny? Choć dotychczas uznawano, że czas pracy nauczycieli regulują wyłącznie przepisy Karty Nauczyciela, przełomowa uchwała Sądu Najwyższego z 26 lutego 2025 r. zmienia to podejście. Zgodnie z nią, praca przekraczająca 40-godzinną tygodniową normę może być uznana za nadliczbową – nawet w przypadku nauczycieli. Co to oznacza w praktyce dla nauczyciela...
Scenariusz zajęć „Jak oswajać strach” to propozycja pracy z uczniami klas I–III, oparta na znanej i lubianej bajce „Trzy świnki” braci Grimm. Dzięki znanej fabule dzieci uczą się rozpoznawać emocje bohaterów i przekładać je na własne doświadczenia – analizują zachowania świnek, rozmawiają o swoich lękach, poznają sposoby radzenia sobie z trudnymi emocjami i wspólnie wypracowują strategie, które mogą wykorzystać w cod...
Czy nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej, bibliotekarz, ma prawo odmówić dyrektorowi szkoły objęcia obowiązków bibliotekarza w szkole (3 godziny w tygodniu)? Nauczyciel ten ma jako jedyny kwalifikacje do prowadzenia biblioteki (dyrektor dofinansowała mu studia podyplomowe). Nauczyciel argumentuje tym, że mu się nie opłaca: zbyt dużo pracy.
Konkurs czytelniczy oparty na życiu i twórczości Wisławy Szymborskiej to doskonała okazja, by w nowatorski sposób połączyć działania biblioteki z promocją poezji i sylwetek wybitnych twórców. Tego typu inicjatywy wychodzą poza standardowe pytania dotyczące jednej książki – pozwalają uczniom, a często także dorosłym uczestnikom, zagłębić się w biografię, dorobek i spuściznę literacką noblistki. Odpowiednio zaplanowany...
Jak rozmawiać z dziećmi o śmierci, smutku i tęsknocie? Jak pomóc im oswoić uczucia, które pojawiają się po utracie bliskiej osoby – zwłaszcza wtedy, gdy spotykają się z nimi po raz pierwszy? Właśnie wokół tych pytań zbudowano wyjątkową lekcję biblioteczną opartą na książce „Śnieżna siostra” Mai Lunde – poruszającej opowieści o stracie, żałobie i potrzebie nadziei, która może przyjść nawet w najmroźniejszym czasie. Za...
Obok tradycyjnych form pracy z książką w bibliotece pojawiają się zajęcia teatralne, dramowe i animacyjne, które w naturalny sposób łączą literaturę z ekspresją artystyczną i ruchem. Teatr w bibliotece nie wymaga sceny, kurtyny ani dużej przestrzeni – wystarczy pomysł, odrobina odwagi i chęć do wspólnej zabawy. W małych bibliotekach – gdzie często brakuje sceny czy specjalnego wyposażenia – teatr można wprowadzić w p...
Słowo „wychowawca” najczęściej kojarzy się z nauczycielem odpowiedzialnym za jedną klasę w szkole oraz utrzymującym kontakt z rodzicami uczniów. Może również odnosić się do pracownika internatu, który pełni funkcję wychowawcy. W codziennej pracy w bibliotece szkolnej często zapominamy, że nauczyciel bibliotekarz także pełni rolę wychowawcy i wspólnie z innymi członkami rady pedagogicznej odpowiada za wychowanie uczni...