Wiedza i Praktyka Sp. z o.o.
ul. Łotewska 9a
03-918 Warszawa
Planowanie pracy nauczyciela bibliotekarza to nie tylko obowiązek wynikający z przepisów prawa, ale przede wszystkim kluczowy element skutecznego zarządzania biblioteką szkolną. Nowy rok szkolny 2025/2026 stawia przed bibliotekarzami nowe wyzwania i oczekiwania – zarówno ze strony uczniów, jak i nauczycieli. Aby biblioteka mogła pełnić swoją funkcję edukacyjną, kulturalną i wychowawczą, niezbędne jest świadome i meto...
Inna jest rzeczywistość biblioteki w szkole podstawowej, inna – w szkole średniej. Odmienność ta wynika nie tylko z wieku i rozwoju poznawczego uczniów, ale też z celów dydaktycznych, ram programowych oraz roli nauczyciela-bibliotekarza w procesie wychowawczo-edukacyjnym. W szkole podstawowej biblioteka pełni przede wszystkim funkcję wspierającą – uczy podstaw korzystania z książki, promuje czytelnictwo poprzez bajki...
Scenariusz zajęć „Jak oswajać strach” to propozycja pracy z uczniami klas I–III, oparta na znanej i lubianej bajce „Trzy świnki” braci Grimm. Dzięki znanej fabule dzieci uczą się rozpoznawać emocje bohaterów i przekładać je na własne doświadczenia – analizują zachowania świnek, rozmawiają o swoich lękach, poznają sposoby radzenia sobie z trudnymi emocjami i wspólnie wypracowują strategie, które mogą wykorzystać w cod...
Czy nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej, bibliotekarz, ma prawo odmówić dyrektorowi szkoły objęcia obowiązków bibliotekarza w szkole (3 godziny w tygodniu)? Nauczyciel ten ma jako jedyny kwalifikacje do prowadzenia biblioteki (dyrektor dofinansowała mu studia podyplomowe). Nauczyciel argumentuje tym, że mu się nie opłaca: zbyt dużo pracy.
Konkurs czytelniczy oparty na życiu i twórczości Wisławy Szymborskiej to doskonała okazja, by w nowatorski sposób połączyć działania biblioteki z promocją poezji i sylwetek wybitnych twórców. Tego typu inicjatywy wychodzą poza standardowe pytania dotyczące jednej książki – pozwalają uczniom, a często także dorosłym uczestnikom, zagłębić się w biografię, dorobek i spuściznę literacką noblistki. Odpowiednio zaplanowany...
Praca nauczyciela powinna mieścić się w ramach 40-godzinnej normy tygodniowej wynikającej z przepisów Karty Nauczyciela, a każde przekroczenie tej normy stanowi pracę w godzinach nadliczbowych w rozumieniu przepisów kodeksowych, ze wszystkimi tego konsekwencjami. Sprawdź, co uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z 26 lutego 2025 r. oznacza w codziennej pracy nauczyciela bibliotekarza w bibliotece szkolnej.
Czy nauczyciel bibliotekarz może domagać się wynagrodzenia za nadgodziny? Choć dotychczas uznawano, że czas pracy nauczycieli regulują wyłącznie przepisy Karty Nauczyciela, przełomowa uchwała Sądu Najwyższego z 26 lutego 2025 r. zmienia to podejście. Zgodnie z nią, praca przekraczająca 40-godzinną tygodniową normę może być uznana za nadliczbową – nawet w przypadku nauczycieli. Co to oznacza w praktyce dla nauczyciela...
Cytatozofia to innowacyjna metoda pracy dydaktycznej, która wykorzystuje cytaty jako inspirację do analizy, twórczości i dialogu. Dzięki tej metodzie nauczyciele mogą rozwijać w uczniach nie tylko umiejętności interpretacyjne i językowe, ale także empatię, zdolność do współpracy i refleksji nad własnymi wartościami. Cytatozofia sprawdza się zarówno na lekcjach, jak i podczas zajęć bibliotecznych, a jej siłą jest pros...
Czy można zakazać wprowadzania psa do biblioteki? Choć temat może wydawać się błahy, dotyczy istotnych kwestii prawnych, organizacyjnych i społecznych. Sprawdź, jakie kompetencje ma dyrektor instytucji kultury w zakresie regulowania wstępu zwierząt, jakie wyjątki przewidują przepisy oraz jak w praktyce radzą sobie z tym inne biblioteki. Znajdziesz tu również konkretne przykłady rozwiązań, które pomagają pogodzić potr...
„Zemsta” Aleksandra Fredry pozostaje jednym z najczęściej omawianych dzieł w polskiej edukacji literackiej – i nie bez powodu. Jej barwne postaci, klarowna struktura fabularna oraz mistrzowski język czynią ją nie tylko wartościową lekturą szkolną, lecz również doskonałym materiałem do opracowania zadań konkursowych. Konkurs czytelniczy na podstawie „Zemsty” Aleksandra Fredry to propozycja skierowana do nauczycieli i ...
Konkurs czytelniczy pod nazwą „Szekspir”, oparty na wybranych dramatach Williama Szekspira („Hamlet”, „Makbet”, „Romeo i Julia”), może pełnić funkcję dydaktycznego uzupełnienia podstawy programowej w starszych klasach szkół podstawowych i średnich. Konkurs umożliwia nie tylko powtórzenie treści lektur, lecz także kształtowanie umiejętności analizy i interpretacji tekstów literackich – kompetencji kluczowych na egzami...
Zielona Biblioteka to koncepcja, która łączy tradycyjną rolę biblioteki z nowoczesnymi, ekologicznymi rozwiązaniami, które sprzyjają ochronie zasobów naturalnych i zrównoważonemu rozwojowi. Sprawdź praktyczne inicjatywy, które każda biblioteka, niezależnie od wielkości, może wdrożyć. Dowiedz się, jak zmniejszyć zużycie energii, zredukować odpady, wprowadzić ekologiczną edukację i stać się liderem w promowaniu zrównow...
TikTok stał się nieodłączną częścią codzienności wielu nastolatków – wciąga, bawi, inspiruje, ale też... uzależnia. Czy młodzież potrafi jeszcze żyć offline? Czy potrafi zatrzymać się choć na chwilę i świadomie wybierać, jak spędza swój czas? Niniejszy scenariusz warsztatów to 45-minutowa podróż w głąb cyfrowych nawyków – z refleksją, humorem i konkretami. Zajęcia pomogą uczniom zrozumieć, jak działa mechanizm uzależ...
W świecie, w którym sztuczna inteligencja wspiera już nie tylko badania naukowe, ale i codzienną pracę bibliotekarzy, nauczycieli czy twórców, umiejętność formułowania skutecznych poleceń – tzw. promptów – staje się kompetencją XXI wieku. Jak rozmawiać z chatbotem? Jak napisać prompt, który da trafną i użyteczną odpowiedź? W tym artykule przedstawiamy zasady, dzięki którym komunikacja z AI będzie precyzyjna, efektywn...
Postęp technologiczny w dziedzinie cyfrowego przetwarzania tekstów otwiera nowe możliwości dla historyków, archiwistów i badaczy, umożliwiając im pracę z rękopisami, które wcześniej były trudne do odczytania. Transkribus to jedno z najnowocześniejszych narzędzi służących do automatycznej transkrypcji i rozpoznawania tekstów ze starych dokumentów, manuskryptów oraz zapisów historycznych. Dzięki wykorzystaniu sztucznej...
Dnia 1 listopada 2024 r. CUW przejął obsługę księgową miejskiej biblioteki publicznej. W regulaminie wynagradzania biblioteki jest zapis, że w ramach środków na wynagrodzenie tworzy się tzw. nagrodę roczną. Nie ma innego zapisu dotyczącej tej nagrody. Czy mamy traktować to jako nagrodę uznaniową wypłacaną na wniosek dyrektora biblioteki? Z dokumentów źródłowych wiemy, że przed przejęciem obsługi księgowej przez CUW w...
Moje pytanie dotyczy wysokości jednorazowej odprawy pieniężnej dla pracownika biblioteki publicznej w związku z odejściem na emeryturę. W art. 31c uodk zostały wymienione stawki. Ta maksymalna jest równa trzymiesięcznemu wynagrodzeniu. Wiem, że w niektórych bibliotekach obowiązują właśnie te stawki korzystniejsze dla pracowników. Czy jest to zgodne z prawem?
Słowo „wychowawca” najczęściej kojarzy się z nauczycielem odpowiedzialnym za jedną klasę w szkole oraz utrzymującym kontakt z rodzicami uczniów. Może również odnosić się do pracownika internatu, który pełni funkcję wychowawcy. W codziennej pracy w bibliotece szkolnej często zapominamy, że nauczyciel bibliotekarz także pełni rolę wychowawcy i wspólnie z innymi członkami rady pedagogicznej odpowiada za wychowanie uczni...
W Holandii młodzież wciąż chętnie sięga po książki – zarówno papierowe, jak i cyfrowe. Mimo rosnącej popularności ekranów, czytelnictwo wśród dzieci i nastolatków systematycznie rośnie, a biblioteki – w tym także internetowe – notują rekordowe liczby wypożyczeń. Jak to możliwe? Kluczem okazuje się wczesne budowanie nawyków czytelniczych, różnorodna oferta literacka oraz swoboda wyboru lektur. Sprawdź, jakie tytuły są...
„Akademia Pana Kleksa” to nie tylko jedna z ulubionych lektur uczniów szkół podstawowych, ale też niewyczerpane źródło inspiracji dla nauczycieli i bibliotekarzy. Fantastyczny świat stworzony przez Jana Brzechwę daje ogromne możliwości twórczego wykorzystania – zarówno podczas wakacyjnych warsztatów, jak i w ramach bibliotecznych konkursów. Poniższa propozycja zadań opartych na książce może stać się punktem wyjścia d...
Czy warto poddać się ocenie pracy jako nauczyciel bibliotekarz? Tak! To nie tylko obowiązek w niektórych sytuacjach, ale także szansa na awans zawodowy i docenienie Twojego zaangażowania. Dowiedz się, kto może zainicjować procedurę, jakie korzyści niesie ze sobą ocena pracy oraz jak przebiega cały proces. Sprawdź, dlaczego warto się do niej przygotować i jak może wpłynąć na Twoją dalszą ścieżkę zawodową.
W działalności biblioteki szkolnej skoncentrowanej na grupie przedszkolnej głównym liderem powinien być oczywiście nauczyciel bibliotekarz. Nie oznacza to jednak, że cała inicjatywa związana z przygotowaniem i realizacją zajęć w grupach przedszkolnych powinna pochodzić wyłącznie od niego. Wręcz przeciwnie powinien podjąć takie działania, aby do przygotowania i opracowania takich zajęć zaangażować uczniów szkoły. Spra...
Od 1 stycznia 2025 r. więcej bibliotek publicznych ma obowiązek informować MKiDN oraz organizację zbiorowego zarządu (Stowarzyszenie Autorów i Wydawców Copyright Polska) na temat użyczeń egzemplarzy utworów wyrażonych słowem. Służy to obliczeniu wynagrodzenia dla autorów i wydawców w ramach tzw. public lending right. Z tej okazji przypominamy, na jakich zasadach biblioteki realizują krok po kroku ten obowiązek inform...
W dobie cyfryzacji i rozwoju sztucznej inteligencji biblioteki na całym świecie szukają innowacyjnych sposobów na usprawnienie obsługi użytkowników. Jednym z najnowocześniejszych rozwiązań jest ChatGPT, inteligentny wirtualny asystent, który może wspierać bibliotekarzy, odpowiadać na pytania czytelników i pomagać w organizacji zasobów bibliotecznych. Dzięki zaawansowanym algorytmom przetwarzania języka naturalnego Ch...