Na świecie jest bardzo dużo form umysłowych rozrywek, które angażują ludzi w różnym wieku. Zarówno młodzi, jak i starsi użytkownicy bibliotek mogą rozwiązywać krzyżówki, bawić się w sudoku, rozwiązywać rebusy czy uprawiać wiele innych aktywności, których głównym celem jest rozgrzewanie szarych komórek. Pojawia się to niekiedy w wypowiedziach samych czytelników, którzy podkreślają, że lubą właśnie rozwiązywanie krzyżówek.

Popularność tego rodzaju form spędzania wolnego czasu jest potwierdzona m. in. w kioskach, w których działy z różnego rodzaju szaradami, łamigłówkami wypełnione są różnorodnymi tytułami. W prasie kolorowej także można znaleźć te formy angażowania czytelników. Jest to doskonałe potwierdzenie niesłabnącej popularności.

Warto wykorzystać potencjał zagadek logicznych w działalności biblioteki. Tym bardziej teraz w czasie kryzysu. Jest to stosunkowo tania forma prowadzenia zajęć, w których niezbędne są tylko papier, długopis i drukarka z czarnym tuszem. Dostępność różnorodnych zagadek odpowiednich dla osób w różnym wieku i o różnym stopniu zaawansowania jest ogromna. W Internecie znajdziemy mnóstwo materiałów. Nikt nie broni nam także przygotowywać własne łamigłówki.

Wprowadzenie tej formy aktywności do biblioteki wymaga jednak pewnego pomysłu, który będzie ciekawy dla potencjalnych odbiorców. Jednym ze sposobów może być przygotowanie Tygodnia mózgu.

W kalendarzu świąt nietypowych i tych bardziej tradycyjnych jest wiele okazji do świętowania. Jedną z nich jest odbywający się w okolicach połowy marca Tydzień mózgu. Ta data nie jest przypadkowa. Zawsze jest to tydzień, w którym występuje Europejski Dzień Mózgu.

To wydarzenie, którego głównym celem jest promocja wszystkich aktywności, w których na pierwszy plan wysuwa się mózg. Jest on zaangażowany w każdą ludzką aktywność, więc święto to niesie ze sobą ogromny potencjał do tworzenie wyjątkowych wydarzeń.

Dobrym pomysłem na rozpoczęcie zajęć z zagadkami będzie także Światowy Dzień Mózgu, który przypada 22 lipca. Łatwość i atrakcyjność łamigłówek sprawia, że będą one doskonałym pomysłem na wakacyjną aktywność, która będzie angażował różne grupy odbiorców.

Jest wiele zagadek, które mogą zająć ogromną ilość czasu niezbędnego do ich rozszyfrowania. W wielu przypadkach kluczem jest zrozumienia zasady rozwiązywania konkretnej łamigłówki. Tak jest np. w przypadku kostki Rubika. Znając odpowiednie wzory jesteśmy w stanie ułożyć kostkę w kilka minut (rekordy świata to czasy zdecydowanie poniżej 5 sekund).

Poznanie zasad rozwiązywania zagadek będzie także stanowiło podstawę do sprawnego przygotowywania własnych pomysłów. Czasami wystarczy tylko zmienić liczby, by powstała zupełnie nowa i atrakcyjna zagadka.

Dla zapewnienie atrakcyjności łamigłówek warto wyjść poza schemat i nie wręczać zadań wydrukowanych na kartkach. Zamiast tego przygotujmy wydrukowane materiały w innej formie. Niech sudoku będzie rozwiązywane z wykorzystaniem kolorowych kwadracików, na których będą liczby. Czerwone będą tymi, które są pewne na początku zagadki, a zielone będą tymi, które będzie wstawiała osoba rozwiązująca łamigłówkę. Taka forma będzie z pewnością bardziej atrakcyjna i będzie stanowiła ciekawą alternatywę w rywalizacji np. dwóch klas.

Zagadki logiczne są także doskonałym narzędziem do angażowania społeczności w social mediach. Wystarczy raz w tygodniu publikować zagadkę, a po kilku dniach jej rozwiązanie. Tak było w przypadku Labiryntu zagadek, czyli facebookowej aktywności zaproponowanej przez Bibliotekę Publiczną w Solcu Kujawskim.

Jest wiele miejsc, gdzie możemy znaleźć atrakcyjne łamigłówki. Pierwszym z nich jest Internet. Kolejne to czasopisma (dla różnych grup wiekowych), gdzie znajdziemy propozycje zróżnicowane pod względem trudności. Kolejnym ciekawym źródłem będą testy na inteligencję, na których podstawie powstają całe książki. Nietypowym źródłem łamigłówek, zwłaszcza dla młodzieży szkół średnich i osób dorosłych będą książki popularnonaukowe. W wielu badaniach np. psychologicznych pojawiają się zadania, które sprawiają, że nasz mózg będzie musiał wysilić się, by znaleźć prawidłową odpowiedź. Mówiąc o książkach nie możemy także zapomnieć o dziale matematyki i książkach m. in. Iana Stewarta, czy różnych łamigłówkach zapałczanych itp.

Odrobina teorii za nami teraz przejdziemy do tego, co stanowi najważniejszą część niniejszego artykułu, a mianowicie do zagadek. Na początek jednak krótka wskazówka dla osób, które chcą się pobawić. Poniżej znajdują się zagadki wraz z wyjaśnieniem sposobu ich rozwiązania. Na końcu artykułu znajdują się wszystkie łamigłówki w wersji do druku. Dlatego też osoby lubiące zabawę zachęcam do przejścia na koniec tekstu.

Zaproponowane powyżej 4 zagadki to jedynie namiastka tego, co mogą wykonać bibliotekarze. Naprawdę jest mnóstwo możliwości, które rozgrzeją szare komórki uczestników zajęć do czerwoności. Pamiętajmy, żeby modyfikować dostępne zadania i w ten sposób zmieniać ich poziom trudności. W zwykłym sudoku zamiast liczb mogą pojawić się litery, lub kolorowe kartoniki. W ten sposób nawet proste zagadki staną się wyzwaniem.

Wszystkie zagadki przedstawione w artykule pochodzą z książki Mózg ćwiczy, czyli jak utrzymać umysł w dobrej formie autorstwa Kaji Nordengen.