Od 5 listopada do 1 grudnia 2025 r. trwa nabór do 23 Programów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na 2026 rok. Wnioski można składać wyłącznie drogą elektroniczną, za pośrednictwem Systemu Obsługi Programów MKiDN (SOP). To szansa dla instytucji kultury, organizacji pozarządowych, samorządów i twórców indywidualnych na uzyskanie dofinansowania projektów z obszaru edukacji, sztuki, dziedzictwa i infrastruktury kultury. Wśród programów znalazły się m.in. Edukacja artystyczna, Kultura dostępna, Partnerstwo dla książki, Teatr, Taniec, Film, Literatura, Kultura cyfrowa, Infrastruktura kultury i wiele innych. Szczególne znaczenie dla bibliotek mają „Partnerstwo dla książki 2026” oraz „Promocja czytelnictwa 2026”. Pierwszy wspiera działania animujące kulturę czytelniczą w lokalnych ośrodkach, drugi koncentruje się na projektach promujących współczesną literaturę i dialog z czytelnikiem.

Biblioteka to nie tylko książki i cisza – to także ludzie, którzy tworzą przestrzeń otwartą, inspirującą i żywą. W Międzynarodowy Dzień Wolontariusza, obchodzony 5 grudnia, warto szczególnie docenić tych, którzy wspierają naszą pracę z własnej inicjatywy – wolontariuszy bibliotecznych.

Wolontariusze w bibliotekach pomagają na wiele sposobów: wspierają wydarzenia czytelnicze, porządkują księgozbiór, organizują zajęcia dla dzieci, promują książki w mediach społecznościowych, przygotowują dekoracje czy animują działania międzypokoleniowe. Ich obecność jest nieoceniona, zwłaszcza tam, gdzie kadra jest ograniczona, a pomysłów – zawsze więcej niż rąk do pracy.

Dla bibliotekarzy to doskonała okazja, by okazać wdzięczność, przygotować dyplomy, drobne upominki, wspólne zdjęcie czy po prostu powiedzieć „dziękuję”. To także dobry moment, by zastanowić się, jak rozwijać wolontariat biblioteczny – np. we współpracy ze szkołami, organizacjami młodzieżowymi czy senioralnymi.

Choć jedno słowo potrafi więcej niż tysiąc obrazów – nie każde przynosi wartość. 17 grudnia obchodzimy Dzień Bez Przekleństw, który ma przypominać o sile języka i odpowiedzialności za to, co mówimy. To dobra okazja dla bibliotekarzy, by włączyć się w promocję kultury języka, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży.

Biblioteka, jako przestrzeń edukacji i dialogu, może odegrać ważną rolę w budowaniu szacunku do słowa. W tym dniu warto:

• Zorganizować zajęcia lub warsztaty językowe – np. „Jak mówić, by być wysłuchanym” lub „Słowa, które budują”.
• Przygotować wystawkę książek o dobrym zachowaniu, języku i emocjach, np. bajki terapeutyczne, poradniki językowe, opowieści o sile słów.
• Zaprosić uczniów do zabawy słowem – konkurs na najpiękniejsze polskie wyrażenia, alternatywy dla przekleństw, tworzenie własnych zwrotów, które poprawiają humor zamiast ranić.
• Zainicjować „dzień ciszy słów niemiłych” – promując refleksję nad tym, jak język wpływa na relacje, atmosferę w klasie i nasze samopoczucie.